Fase 1: Stille periode of gewenningsfase

Typering/kenmerken

In deze fase zal het kind weinig of niks zelf zeggen. Dat is ook niet erg want de tweedetaalontwikkeling is begonnen. Het kind zal zich beperken tot passieve kennis van de tweede taal. Hiermee wordt bedoeld dat het kind receptieve woordenschat zal verkennen en waarnemen. Het kind zal taal ontvangen maar zelf nog niet produceren ( actieve woordenschat). Het zal de wereld voorzichtig om zich heen verkennen. De gewenningsfase duurt niet zo heel lang. Sommige kinderen zeggen na een paar weken al iets. Het gaat hier vooral om de receptie en niet om de productie.

Voorwaarden

Om het kind rustig te laten verkennen, zijn er enkele voorwaarden om de eerste fase zo goed mogelijk te laten verlopen.

• Veiligheid creëren

Een kind moet zich veilig voelen in een omgeving om tot taaluitingen te komen of om zelfs taal te ontvangen. Hoe begin je daar nu aan? Het is belangrijk dat we kinderen hun moedertaal niet afnemen. Als leerkracht moet je dit accepteren, zo zal het kind meer zelfvertrouwen krijgen en stijgt ook het veiligheidsgevoel  enorm. Wist je dat Piet Van Avermaet, directeur van steunpunt diversiteit en leren, hier een onderzoek naar heeft uitgevoerd en dat hij zelfs ontdekt heeft dat het gebruik van je eigen moedertaal een enorme must is om een nieuwe taal sneller te leren? Dus is het het best om je kind in zijn eigen taal te laten spreken wanneer het zich niet anders kan verwoorden. Natuurlijk moet je wel afspraken hieromtrent maken met de schoolcontext en de leerling zelf.  Je kan dus beter enthousiast reageren wanneer het kind zijn eigen taal gebruikt en wijs het dus niet af! Verder is het zeer belangrijk dat het kind heel veel Nederlandse taal receptief ontvangt. Hierbij is het dus van uiterst belang dat je het kind niet isoleert van de klas. Laat het kind meedoen en experimenteren. De talige omgeving is zeer belangrijk om uit deze fase te raken en veiligheid en vertrouwen te creëren. Tenslotte is het belangrijk om de praatbehoefte uit te lokken, wat je zeker kan doen als je het kind laat meewerken in een team. 

• Regelmaat en structuur
  

Het is belangrijk dat het kind in de eerste fase een houvast en aanknopingspunten krijgt . Daarom is regelmaat en structuur van uiterst belang. Door een dagritme en steeds terugkerende activiteiten gaat het kind zich meer op zijn gemak voelen. Het zal vertrouwd moeten raken met de klanken van de taal. Dit kan doordat de kinderen zelf zoeken naar structuur en regelmaat en dan zo die klanken daarin terugvinden die dus het meeste voorkomen.

Tips en tricks

• Hou een screening om te kijken of de leerling al kan schrijven/lezen, om te kijken in welke fase de leerling zit. Deze site kan u hierin verder helpen: https://www.ond.vlaanderen.be/toetsenvoorscholen/toolkit_breed_evalueren_bao/pdf/5.pdf

Ook het CLB, Centrum voor leerlingenbegeleiding, kan u hier zeker mee helpen.

Welkomstgevoel en veiligheidsgevoel

• Muur met foto's uit de diverse landen van herkomst
• Pictogrammen die de weekplanning van de school verduidelijken
• Welkom in verschillende talen ophangen
• Een onthaalbrochure met afspraken en regels
• Rondleiding geven in de school: dit kan je doen door je leerlingen van de klas, de rondleiding te laten voorbereiden.
• Gebruik van pictogrammen in de school
• Bereid je klas voor op de komst van een nieuwe leerling.
• Zorg dat je de anderstalige leerling centraal in de klas zet, zo kan het kind profiteren van het taalaanbod van de Nederlandstalige leerlingen.
• Laat de anderstalige leerling meedoen met het klasgebeuren maar zorg ook dat je extra begeleiding hebt van buitenaf. Zorg wel dat die begeleiding in groepjes gebeurd van 3 -4 kinderen, indien mogelijk.
• Zorg dat je het talent van de leerling kan inzetten in situaties waarbij de leerling momenteel nog "niets" kan doen.
• Zorg voor een structuurbord van de dag.
• Praat als leerkracht duidelijk en traag genoeg. Je moet ook niet te makkelijk spreken, er moet uitdaging zijn voor de leerling.
• Vermijd figuurlijk taalgebruik, ze kunnen dit letterlijk interpreteren.
• Dwing het kind niet om te praten.
• Herhaal veel.